1. การเสริมแรง (Reinforcement) หมายถึงอะไร
สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในงานเทคโนโลยีการศึกษาได้อย่างไร
ตอบ การเสริมแรง (Reinforcement) หมายถึง การทำให้ผู้ทำพฤติกรรมเกิดความพึงพอใจ
เมื่อทำพฤติกรรมใดพฤติกรรมหนึ่งแล้ว เพื่อให้ทำพฤติกรรมนั้นซ้ำ ๆ อีก เช่น
เมื่อนักเรียนตอบคำถามถูกต้อง ครูให้รางวัล (นักเรียนพอใจ)
นักเรียนจะตอบคำถามอีกหากครูถามคำถามครั้งต่อ ๆ ไป การทำให้ผู้ทำพฤติกรรมเกิดความพึงพอใจทำได้โดยให้ตัวเสริมแรง
(Reinforcer) เมื่อทำพฤติกรรมแล้ว
สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในงานเทคโนโลยีการศึกษาได้
คือ
1) การให้นักเรียนตอบคำถาม โดยใช้สื่อต่างๆเป็นตัวกลาง
2)
การให้ทำกิจกรรมต่างๆ ในชั้นเรียน เช่น ให้นักเรียนคิด วิเคราะห์
จากสิ่งที่เห็นบนหนังสือ รูปภาพ หรือสิ่งอื่นๆ
แล้วให้นักเรียนออกมาพูดหน้าชั้นเรียน
2. ทฤษฎีทางจิตวิทยาสามารถนำมาประยุกต์ใช้ในเทคโนโลยีการศึกษาได้อย่างไร
ตอบ 1.
การผลิตสื่อคอมพิวเตอร์ช่วยสอนจะใช้ทฤษฎีการเรียนรู้พฤติกรรมนิยม (Behavioral Learning Theory)ใช้ในการออกแบบและพัฒนาบทเรียนโดยใช้ทฤษฎีของกาเย่ ( Gagne ) ทฤษฎีการเรียนรู้ 8 ขั้น ดังนี้
-
สร้างแรงจูงใจให้ผู้เรียนเกิดความสนใจในบทเรียน
- แจ้งจุดประสงค์
บอกให้ผู้เรียนทราบถึงผลการเรียน เห็นประโยชน์ในการเรียน
ให้แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียน
-
กระตุ้นให้ผู้เรียนทบทวนความรู้เดิมที่จำเป็นต่อการเชื่อมโยงไปหาความรู้ใหม่
เสนอบทเรียนใหม่ๆ ด้วยสื่อต่างๆ ที่เหมาะสม
-
ให้แนวทางการเรียนรู้ ผู้เรียนสามารถทำกิจกรรมด้วยตนเอง
ผู้สอนแนะนำวิธีการทำกิจกรรม แนะนำแหล่งค้นคว้าต่างๆ
-
กระตุ้นให้ผู้เรียนลงมือทำแบบฝึกปฏิบัติ
-
ให้ข้อมูลย้อนกลับ ผู้เรียนทราบถึงผลการปฏิบัติกิจกรรมต่างๆ
-
การประเมินผลการเรียนตามจุดประสงค์
-
ส่งเสริมความแม่นยำ การถ่ายโอนการเรียนรู้ โดยการสรุป การย้ำ การทบทวน
2.
การผลิตสื่อเว็บการสอนจะใช้ทฤษฎีการเรียนรู้กลุ่มปัญญานิยม (Cognitive Learning Theory) ใช้ในการการออกแบบและพัฒนาบทเรียนโดยใช้ทฤษฎีการเรียนรู้โดยการค้นพบ ของ Jero
Brooner เพื่อให้ผู้เรียนจะต้อง ศึกษาและค้นคว้าด้วยตนเอง
จะต้องสร้างปฏิสัมพันธ์กับผู้สอน ผู้เรียนร่วม ผู้สนใจ และบุคคลอื่นๆ
ในระบบได้ทั่วโลก โดยมีแนวคิดพื้นฐาน คือ
1) การเรียนรู้เป็นกระบวนการที่ผู้เรียนมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมด้วยตนเอง
2) ผู้เรียนแต่ละคนจะมีประสบการณ์และพื้นฐานความรู้ที่แตกต่างกัน
การเรียนรู้จะเกิดจากการที่ผู้เรียนสร้างความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งที่พบใหม่กับความรู้เดิมแล้วนำมาสร้างเป็นความหมายใหม่
3) การจัดรูปแบบการเรียนการสอนจะใช้ทฤษฎีทางจิตวิทยากลุ่มมนุษยนิยม
มาใช้ในการจัดรูปแบบการเรียนการสอนโดยใช้ทฤษฎีของ เลวิน (Lawin) ทฤษฎีสนาม
มาใช้โดยการให้นักเรียนได้ทำกิจกรรมกลุ่ม ได้เรียนรู้กับเพื่อนๆในกลุ่ม
เป็นการเรียนแบบร่วมมือเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ร่วมกัน
สามารถสรุปใจความสำคัญของทฤษฎีสนามเพื่อนำมาใช้ในการจัดกิจกรรมกลุ่มได้ดังนี้
1)
พฤติกรรมเป็นผลจากพลังความสัมพันธ์ของสมาชิกกลุ่ม
2)
โครงสร้างกลุ่มเกิดจากการรวมกลุ่มของบุคคลที่มีลักษณะแตกต่างกัน
3)
การรวมกลุ่มแต่ละครั้งจะต้องมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างสมาชิกในกลุ่มเช่น ในรูปการกระทำ
(act)
ความรู้สึกและความคิด
4) องค์ประกอบต่างๆ ดังกล่าว
จะก่อให้เกิดโครงสร้างของกลุ่ม
แต่ละครั้งที่มีลักษณะแตกต่างกันออกไปตามลักษณะของสมาชิกกลุ่ม
5)
สมาชิกกลุ่มจะมีการปรับตัวเข้าหากันและพยายามช่วยกันทำงานจะก่อให้เกิดความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันและทำให้เกิดพลังหรือแรงผลักดันของกลุ่ม
3. มีการกล่าวถึงความหมายของ
สื่อการสอนประเภทวัสดุ ว่าเป็น สิ่งหรือวัสดุสิ้นเปลือง ท่านมีความเห็นว่าอย่างไร
ตอบ สื่อการสอนประเภทวัสดุนั้น
ล้วนแล้วแต่มีประโยชน์ในแต่ละด้านแตกต่างกันไป เช่น
- รูปภาพ สามารถนำมาเก็บไว้ใช้ในการเรียนการสอนได้อีกในครั้งต่อไปเพียงแค่ดูแลรักษาให้ดี
- แผนภูมิ
ก็สามารถนำมาเก็บไว้ใช้ในการเรียนการสอนในครั้งต่อไปได้เช่นกัน
4. กรวยประสบการณ์ของ Edgar
Dale แบ่งสื่อการสอนโดยยึดหลักอะไร / สรุปสาระสำคัญ
ตอบ แบ่งสื่อการสอนโดยยึดหลัก นามธรรมและรูปธรรม
- ประสบการณ์ตรง โดยการให้รับประสบการณ์ตรงจากของจริง
เช่น การจับต้อง
- ประสบการณ์รอง ให้เรียนจากสิ่งที่ใกล้เคียงความเป็นจริงที่สุด
ซึ่งอาจเป็นการจำลองก็ได้
- ประสบการณ์นาฏกรรมหรือการแสดง เป็นการแสดงบทบาทสมมติหรือการแสดงละคร
เช่น เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในประวัติศาสตร์ หรือเรื่องราวที่เป็นนามธรรม
- การสาธิต เป็นการแสดงหรือการทำเพื่อประกอบคำอธิบายเพื่อให้เห็นลำดับขั้นตอน
- การศึกษานอกสถานที่ เป็นการเรียนรู้จากประสบการณ์ต่างๆ
ภายนอกสถานที่เรียน
- นิทรรศการ จัดแสดงสิ่งของต่างๆ
โดยการนำประสบการณ์หลายอย่างผสมผสานกัน
- โทรทัศน์ โดยใช้โทรทัศน์การศึกษาและโทรทัศน์การสอนเพื่อให้ความรู้แก่ผู้เรียน ผู้ชมที่อยู่ในห้องเรียนหรืออยู่ทางบ้าน
- ภาพยนตร์ เป็นภาพที่บันทึกเรื่องราวลงบนฟิล์มเพื่อให้ได้รับประสบการณ์ทั้งภาพและเสียงโดยใช้ประสาทตาและหู
- การบันทึกเสียง วิทยุ ภาพนิ่ง อาจเป็นทั้งในรูปของแผ่นเสียง
เทปบันทึกเสียง วิทยุ รูปภาพ สไลด์
- ทัศนสัญลักษณ์ เช่น แผนที่ แผนภูมิ
หรือเครื่องหมายต่าง ๆ ที่เป็นสัญลักษณ์แทนสิ่งของต่าง ๆ
- วจนสัญลักษณ์ ได้แก่ ตัวหนังสือในภาษาเขียน
และเสียงพูดของคนในภาษาพูด
การใช้กรวยประสบการณ์ของเดลจะเริ่มต้นด้วยการให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมอยู่ในเหตุการณ์หรือการกระทำจริงเพื่อให้ผู้เรียนมีประสบการณ์ตรงเกิดขึ้นก่อน
แล้วจึงเรียนรู้โดยการเฝ้าสังเกตในเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น
ซึ่งเป็นขั้นต่อไปของการได้รับประสบ-การณ์รอง
ต่อจากนั้นจึงเป็นการเรียนรู้ด้วยการรับประสบการณ์โดยผ่านสื่อต่างๆ
และท้ายที่สุดเป็นการให้ผู้เรียนเรียนจากสัญลักษณ์ซึ่งเป็นเสมือนตัวแทนของเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น
5. สื่อการสอนตามลักษณะภายนอกและคุณสมบัติของสื่อการสอน
แบ่งได้กี่ประเภท อะไรบ้าง
ตอบ สื่อการสอนตามลักษณะภายนอกและคุณสมบัติของสื่อการสอน
แบ่งได้ 3 ประเภท
1. สื่อที่ไม่ต้องฉาย (non projected
material)
2. สื่อที่ต้องฉาย
(projected
material)
3. สื่อที่เกี่ยวกับเสียง (Audio
material )
6. สื่อการสอนที่แบ่งตามแนวคิดของเทคโนโลยีการศึกษามีอะไรบ้าง
จงอธิบาย
ตอบ แบ่งตามแนวคิดเทคโนโลยีการศึกษา มีดังนี้
1. วัสดุ - สื่อที่ผลิตขึ้น เช่น
รูปภาพ แผนภูมิ
2. อุปกรณ์ - เครื่องมืออุปกรณ์ สำเร็จรูป
ทั้งที่สามารถใช้ได้ด้วยตนเอง
เช่น หุ่นจำลอง และสื่อที่ต้องใช้ร่วมกับวัสดุ เช่น
วีดิทัศน์ สไลด์
3. วิธีการ - กิจกรรม
เกม ศูนย์การเรียน ทัศนศึกษา
สถานการณ์จำลอง
แหล่งความรู้ชุมชน
7. วัสดุกราฟิกหมายถึงอะไร
ตอบ วัสดุกราฟิก หมายถึง วัสดุใดๆซึ่งแสดงความจริง
แสดงความคิดอย่างชัดเจน โดยใช้ภาพวาด ภาพเขียน ภาพถ่าย และอักษรข้อความรวมกัน
8. ตู้อันตรทัศน์ มีลักษณะเป็นอย่างไร
ตอบ เป็นวัสดุสามมิติที่จาลองเหตุการณ์ สถานที่ สภาพแวดล้อมให้ใกล้เคียงกับสภาพจริงมากที่สุด
เพื่อนามาเสนอในห้องเรียนหรือในสถานที่ต่างๆ ตู้อันตรทัศน์จะช่วยกระตุ้น เร้าความสนใจในการเรียนการสอน
ตู้อันตรทัศน์อาจแบ่งออกได้เป็น 3 แบบ ได้แก่
1.6.1 แบบจาลองสภาพสิ่งต่างๆ
ลงในตู้หรือในกล่อง โดยตกแต่งให้คล้ายสภาพที่แท้จริง เช่น สภาพหมู่บ้านในชนบท สภาพชีวิตใต้ทะเล
หรือจาลองเรื่องราวตอนใดตอนหนึ่ง ในพุทธประวัติ
1.6.2 แบบกล่องภาพเลือน โดยนาภาพที่เป็นเรื่องราวต่อเนื่องกัน มาผนึกลงบนแถบผ้า ซึ่งม้วนอยู่กับแกนไม้
2 อัน นาไปใส่ไว้ในกล่องที่เจาะด้านหน้าให้มีช่องใกล้เคียงกับขนาดภาพ
1.6.3 แบบกล่องประกอบการแสดง ใช้สาหรับเล่าเรื่องประกอบการแสดง
เหมาะสาหรับนักเรียนกลุ่มเล็กๆ โดยเตรียมตัวแสดงไว้เป็นชุดๆ ซึ่งจะเป็นภาพตัดขอบตามลักษณะของภาพ
ตัวกล่องจะเป็นเวทีสาหรับจัดแสดงภายในกล่องเป็นแผ่นกระจกเงามีความยาวเท่ากล่อง โดยวางเอียงทแยงมุมกับกล่อง
ด้านบนเป็นแผ่นกระจกใสสาหรับวางตัวแสดง โดยคาดว่าหน้าภาพลงบนแผ่นกระจกใสนี้
9. หลักการใช้สื่อการสอนประเภทวัสดุสามมิติต้องทำอย่างไร
ตอบ 1.
เตรียมตัวครูและสถานที่ทดลองใช้วัสดุสามมิติก่อนนำไปใช้จริง
เตรียมการแก้ปัญหาอันอาจเกิดขึ้นในการใช้จริง
2.
เปิดโอกาสให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการใช้หรือสัมผัสของจริงของตัวอย่างหรือหุ่นจำลองด้วยตนเอง
3.
ผู้เรียนสามารถมองเห็นได้ชัดเจนและทั่วถึง
4.
ควรใช้ร่วมกับสื่อการเรียนการสอนชนิดอื่นๆที่ช่วยเสริมสร้างความเข้าใจในการเรียนรู้ของผู้เรียนให้ดียิ่งขึ้น
5.
การนำเสนอสื่อการสอนประเภทวัสดุสามมิติอาจกระทำได้ ดังนี้
5.1
แสดงให้ดูพร้อมกันทั้งชั้น
5.2
มอบให้ผู้เรียนดูเป็นกลุ่มเล็กๆ
5.3
มอบให้ผู้เรียนนำไปศึกษารายละเอียดเป็นรายบุคคล
10.
ให้นิสิตหาภาพตัวอย่างวัสดุกราฟิก แต่ละประเภท
ตอบ
1.แผนสถิติ
2.แผนภาพ
3.แผนภูม
4.การ์ตูน
5.าพโฆษณา
6.แผนที่และลูกโลก
11. วัสดุกราฟิกมีความสำคัญต่อการศึกษาอย่างไร
ตอบ เป็นสื่อการสอนที่สื่อถึงเรื่องราวต่าง
ๆ โดยใช้เส้น ภาพวาด ภาพถ่าย และสัญลักษณ์ ที่ใกล้เคียงความเป็นจริง แทนคำพูดซึ่งอาจ
อยู่ในรูปแบบของแผนที่ แผนภาพ ภาพโฆษณา ภาพถ่าย การ์ตูน และแผนสถิติ
